Giải thích Thành ngữ - Tục ngữ
Con quạ còn được gọi là ác. Gửi trứng cho ác tức là gửi trứng cho quạ, mà trứng là món ăn quạ thèm khát. Câu thành ngữ ở đây hàm ý nói kẻ khờ dại, thật thà tin tưởng cậy nhờ vào kẻ bất lương, gửi gắm niềm tin vào, tình cảm cảu mình vào kẻ ác mà không biết.
Chuyện kể:
Ở trên cây cao có tổ ác là. Chim ác là mẹ vừa đẻ ra một loạt trứng. Nó mừng, nó ấp mong nở thành con. Ấp trứng đã mấy ngày rồi, ác là đói quá định bụng đi kiếm gì lót dạ để mà có sức ấp tiếp. Nhưng định bay đi lại thôi, sợ ở nhà mấy con rắn nó xơi mất trứng. Đang băn khoăn thì có một con quạ bay tới gần chỗ đó. Chim ác là nghĩ “quạ nó tuy to nhưng cùng loài chim, có thể gửi nó trông hộ trứng, nếu nó ấp cho thì càng tốt”. Chim ác là bèn nhờ:
- Chị quạ ơi, tôi ấp mấy ngày nay rồi cũng cần phải có cái gì vào bụng. Chị trông giúp tôi đàn con sắp nở. Sau này đàn con tôi ra nhiều, loài chim chúng ta cùng hưởng chung cảnh vui thú thiên nhiên.
Chim ác là có đâu biết rằng, quạ đang rắp tâm rình ổ trứng của nó. Trúng ý đồ, quạ như cởi lòng:
- Em ơi, em cứ đi kiếm mồi, lâu cũng được. Chị sẽ thay em ấp trứng cho em. Em chẳng phải lo gì cả. Chị vốn khỏe mạnh, lại chẳng sợ kẻ khác. Đứa nào dám lấy trứng của em. Chim ác là nghe lời ngon ngọt bay đi kiếm mồi, lòng những mong mau chóng chóng về ấp trứng. Chỉ chờ có thế, ác là bay đi được một quãng đường quạ ta ung dung chén hết trứng trong ổ trứng ác là chỉ để lại phần vỏ trứng.
Chim ác là về thấy vậy, khóc lóc thảm thiết, vật lộn trên cây, mồm kêu “sao nó ác thế, ác ác là”. Nó kêu mãi, như thế người ta mới đặt cho nó là con chim ác là chửi rủa con quạ để nhắc tới việc con quạ ăn sạch trứng của nó. Rồi loài chim cũng vỡ lẽ, con quạ chính là kẻ ác, đừng bao giờ gửi trứng cho ác.
Ở đời quá nhiều người hiền lành, cả tin. Song cũng không thiếu kẻ lợi dụng lòng tin đó để làm điều ác. Kẻ đó là kẻ bất lương. Chuyện trên cũng cho ta lời khuyên và bài học cảnh giác. Câu “gửi trứng cho ác” thường được vận dụng để răn nhau trong cuộc sống sinh hoạt thời nay.
Theo Đi tìm điển tích thành ngữ của Tiêu Hà Minh,
NXB Thông tấn